දීර්ඝ ලෙසින් සිදු කරනු ලැබූ අධ්‍යනයකින් පසු කොවිඩ් එන්නත් හෘදයේ, රුධිරයේ සහ ස්නායු ආබාධ වල සුළු වැඩිවීම් වලට හේතු වන බව සොයා ගෙන ඇතැයි බ්‍රිතාන්‍යයේ පළවන ‘ඩේලි මේල්‘ පුවත්පත් වාර්තාවකින් හෙළි කර තිබේ.

එන්නත් විශේෂඥයින්ගේ ජාත්‍යන්තර එකමුතුවක් මගින් මෙම පර්යේෂණය සිදු කර තිබෙන අතර ඒ සදහා රටවල් 08ක මිලියන 99 ක එන්නත් ලබන්නන් පරික්ෂා කර ඇත.

Pfizer, Moderna සහ AstraZeneca විසින් සාදන ලද එන්නත්, මිනිසුන්ට ඇවිදීමට හෝ සිතීමට අපහසු වන ස්නායු ක්ෂය වීමේ තත්වයක් හට හේතුකාරක වන බවත් එවැනිම තවත් රෝගි තත්වයන් 05ක සැලකිය යුතු ඉහළ අවදානමක් මෙම එන්නත් සතුව පවතින බවත් ඔවුන් තහවුරු කර ඇත.

කෙසේ වෙතත්, කණ්ඩායම පවසන්නේ මෙම රෝගී තත්ත්වයන් ඇතිවීමේ හැකියාව සමස්ථයක් වශයෙන් ඉතා අඩු ප්‍රමාණයක් බවයි. එන්නත් මාත්‍රා බිලියන 13 ක් තුළ මෙම රෝගී තත්වයන් ඇති වී ඇත්තේ 2,000කට පමණි.

පර්යේෂකයන් විසින් විවිධ කොවිඩ් එන්නත් තුළින් මතුවිය හැකි තවත් රෝග තත්වයන් 12ක් හඳුනාගෙන ඇති අතර හෘද පේශි වල දැවිල්ල සහ මොළයේ ඉදිමීමද එයට ඇතුලත් ය.

‘යේල් නිව් හෙවන්‘ රෝහල් ප්‍රතිඵල පර්යේෂණ සහ ඇගයීම් මධ්‍යස්ථානයේ අධ්‍යක්ෂ සහ අධ්‍යයනය පිටුපස සිටින ප්‍රධාන විමර්ශකයෙකු වන ආචාර්ය හාර්ලන් ක්‍රම්හෝල්ස් පැවසුවේ මෙම අතුරු රෝගී තත්වයන් මතුවීම සත්‍ය වියහැකි වුවත් මිලියන ගණනකගේ ජීවිත බේරා ගත හැකි වූ එන්නත නිසා අහිතකර ලෙස පීඩාවට පත් වූවන් සුළු පිරිසක් සිටිම ගැටලුකාරී යයි හඳුනාගන්නට අපහසු බවයි.

කොවිඩ් එන්නත් මගින් එක්සත් ජනපදයේ පමණක් මිලියන 03ක් ඇතුළුව ලොව පුරා මරණ මිලියන 19කට වඩා වළක්වා ඇති බවට ගණන් බලා ඇත.

ඔවුන්ගේ සොයාගැනීම් අතර ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ශරීරයේ පර්යන්ත ස්නායු පද්ධතියට පහර දෙන ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ ආබාධයක් වන Guillain-Barre syndrome ලෙස හැඳින්වෙන ස්නායු රෝගයේ අවදානම දෙගුණයකින් වැඩි වීමද සදහන් කර ඇත.

ඒ අනුව ඔවුන්ගේ ගණන් බැලීම් වලට අනුව ලොව පුරා පරිපාලනය කරන ලද ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නත් මිලියන 23 න්, Guillain-Barre syndrome ලෙස හැඳින්වෙන රෝගීන් 76 ක් අපේක්ෂා කරනු ඇතැයි වාර්තා වේ.

එන්නත මෙම සිදුවීම් ඇති කළ බව ඔප්පු කළ නොහැකි වුවද, එන්නත මගින් ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ස්වකීය ස්නායු විනාශ කිරීමට පොළඹවන බවට යම් සාක්ෂි තිබේ.

එසේම මේ අතර, අධ්‍යයනයෙන් මයෝකාඩයිටිස් නම් හෘද දැවිල්ල සඳහා තුන් ගුණයකින් වැඩි අවදානමක් ඇති බව තහවුරු කරන ලදී, නමුත් පර්යේෂකයන් අපේක්ෂිත අවස්ථා සංඛ්‍යාව පිලිබදව තොරතුරු ලබා දී නැත.

මයෝකාඩයිටිස් බොහෝ විට තරුණයින් තුළ දක්නට ලැබේ.

සාමාන්‍යයෙන්, මයෝකාඩයිටිස් අවස්ථා සාපේක්ෂ වශයෙන් අඩු වන අතර මේ වන තෙක් මරණ 28ක් පමණක් වාර්තා වී ඇත.

මීට අමතරව, Moderna එන්නතෙහි පළමු සහ සිව්වන මාත්‍රා දෙකෙහිම pericarditis අවස්ථා 1.7 ත් 2.6 ත් අතර සංඛ්‍යාවක් ඇති අතර, එය හෘදය ආවරණය කරන ආරක්ෂිත මල්ලට අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත.

කෙසේ නමුත් මයිකාර්ඩයිටිස් සහ එන්නත් අතර සම්බන්ධය මෙන්, පෙරිකාර්ඩයිටිස් සඳහා සම්බන්ධකම් තවමත් විමර්ශනය වෙමින් පවතී.

Moderna හි පළමු මාත්‍රාවෙන් පසු මොළයේ සහ සුෂුම්නාවෙහි ස්නායු තන්තු වල ආරක්ෂිත ආවරණයට හානි කරන මොළයේ සහ සුෂුම්නාව ඉදිමීමට හේතු වන Acute Disseminated Encephalomyelitis (ADEM) නම් තත්වයේ අවදානම 3.7 ගුණයකට වඩා වැඩි වී ඇති බව ඔවුන් හෙළිකරගෙන ඇත.

එසේම Pfizer-BioNTech එන්නත සමඟ එන්නත් කිරීමෙන් පසුව ADEM හි අවස්ථා 07ක් ඇති වූ අතර, අපේක්ෂිත සංඛ්‍යාව දෙක ඉක්මවා ගොස් ඇත.

අධ්‍යයනයේ දී එන්නත ලබාගත් මිලියන 190 කට ආසන්න පුද්ගලයින් ප්‍රමාණයක් පරික්ෂා කොට ඇත.

AstraZeneca එන්නතෙහි පළමු මාත්‍රාව ලබා ගැනීමෙන් පසු, තීර්යක් මයිලයිටිස් සහ ADEM අවදානම පිළිවෙළින් 1.9 සහ 3.9 ගුණයකින් වැඩි වූ බව අධ්‍යයනයෙන් සොයාගෙන ඇත.

මුහුණේ එක් පැත්තක මාංශ පේශි වල තාවකාලික දුර්වලතාවය හෝ අංශභාගය ඇති කරන Bell’s palsy, Pfizer එන්නතෙහි පළමු මාත්‍රාවෙන් පසු 1.05 ක වැඩි වීමක් ඇතිව ඇත.

තවද Moderna එන්නතෙහි පළමු සහ දෙවන මාත්‍රාවන් මෙන්ම Pfizer එන්නතෙහි සිව්වන මාත්‍රාවෙන් පසු වලිප්පුව ඇතිවීමේ අවදානම 1.3-1.4 ගුණයකින් වැඩිවී ඇත.

කෙසේ නමුත් පර්යේක්ෂකයන් පවසන්නේ සමස්තයක් වශයෙන් එන්නත් කිරීමේ ප්‍රතිලාභ සැලකිය යුතු ලෙස අවදානම් ඉක්මවා යන බවයි.

AstraZeneca එන්නතෙහි පළමු මාත්‍රාවෙන් පසුව, මස්තිෂ්ක ශිරා සයිනස් ත්‍රොම්බොසිස් (CVST) අවදානම අපේක්ෂා කළ ප්‍රමාණයට වඩා 3.2 ගුණයකින් වැඩිව ඇත.

Pfizer එන්නතෙහි පළමු මාත්‍රාවෙන් පසුව සහ දෙවන මාත්‍රාවෙන් පසු අවදානම 1.49 සහ 1.25 ගුණයකින් වැඩි විය. තවද CVST යනු දුර්ලභ නමුත් බරපතල තත්වයක් වන අතර එය ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා එන්නතෙන් පසු වැඩිව තිබීම අවදානම්ය. මෙහිදී පර්යේක්ෂකයන් සමස්තයක් වශයෙන්, සිදුවීම් 21 ක් අපේක්ෂා කළ අතර, සිදුවීම් 69 ක් ඔවුනට නිරීක්ෂණය වී ඇත.

එසේම AstraZeneca එන්නතෙහි පළමු මාත්‍රාවෙන් පසුව, thrombocytopenia අවදානම 1.07 ගුණයකින් වැඩිව ඇත.

අවසන් වශයෙන් ඔවුන්ගේ පර්යේෂණය ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත්තේ ChAdOx1 හි තුන්වන මාත්‍රාවෙන් පසුව, අවදානම සැලකිය යුතු ලෙස 1.95 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවය.

සම්පූර්ණ ලිපිය සඳහා සබැඳිය Largest Covid vaccine study ever finds shots are linked to small increased risk of neurological, blood and heart disorders – but they are still extremely rare